આજના યુગમાં જીવનનું કોઈપણ ક્ષેત્ર એવું નથી જ્યાં જોખમ ન હોય. જીવન, વાહન, આરોગ્ય, મિલ્કત, વિમાન પ્રવાસ, વગેરે તમામ ક્ષેત્રો માટે insurance જરૂરિયાત વધતી જાય છે. પણ મોટો પ્રશ્ન એ છે કે insurance લેવો એટલો મહત્વનો છે, પણ સાચી insurance company પસંદ કરવી એ તો વધુ મહત્વની બાબત છે.
આ બ્લોગમાં આપણે જાણીશું કે ઈન્શ્યોરન્સ કંપની પસંદ કરતી વખતે કયા મહત્વના મુદ્દાઓનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ નુકસાન કે હાલાકી ન પડે.
ઇન્શ્યોરન્સ કંપની પસંદ કરતી વખતે શું ધ્યાન રાખવું?
1. કંપનીના રેપ્યુટેશન અને વિશ્વસનીયતા | Insurance Company reputation and credibility
કંપની કેટલા સમયથી બજારમાં કાર્યરત છે, તે બજારમાં કેટલી વિશ્વસનીય છે અને ગ્રાહકો વચ્ચે તેની શું પ્રતિષ્ઠા છે, તે બાબતો સૌથી પહેલાં તપાસવી જોઈએ.
તમે શું તપાસો?
-
કંપનીના વર્ષો જૂના અનુભવ (Established Year)
-
જાહેર રેટિંગ્સ (જેમ કે CRISIL, ICRA, CARE)
-
માર્કેટમાં ગ્રાહક સંખ્યા
👉 ઉદાહરણ: LIC, SBI Life, ICICI Prudential જેવી કંપનીઓ લાંબા સમયથી કાર્યરત છે અને વિશ્વસનીયતા ધરાવે છે.
2. ક્લેમ સેટલમેન્ટ રેશિયો (Claim Settlement Ratio – CSR)
આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ માપદંડ છે. કંપનીએ કેટલી પોલિસી દાવાઓ સ્વીકાર્યા છે અને ભરી આપ્યા છે તેનું પ્રમાણ એટલે CSR.
સારા CSR ની ઓળખ:
-
95% થી વધુ હંમેશાં વિશ્વસનીય માનવામાં આવે છે.
-
IRDAI દ્વારા દર વર્ષે આ માહિતી જાહેર થાય છે.
👉 ઉદાહરણ: “2023-24” માં LIC નો CSR લગભગ 98.52% હતો.
3. ગ્રાહક સેવા અને સપોર્ટ | Insurance Company Customer service and support
કંપની તમારી સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરે છે, તમને મદદ માટે કેટલા માર્ગ આપે છે, તે પણ ખૂબ મહત્વનું છે.
તમે તપાસો:
-
24×7 કસ્ટમર કેર ઉપલબ્ધ છે કે નહીં
-
મોબાઇલ એપ, વેબસાઇટ, ચેટબોટ જેવી ટેકનોલોજી ઉપલબ્ધ છે?
-
ક્લેમ પ્રક્રિયા ઓનલાઇન છે કે ઓફલાઇન?
-
ગ્રાહક પ્રતિસાદ (review) વાંચો
4. પ્લાન અને કવરેજની વ્યાપકતા
તમારા માટે કયો પ્લાન યોગ્ય છે એ મહત્વનું છે. કેટલીક કંપનીઓ બેસ્ટ કવરેજ ઓછી પ્રીમિયમમાં આપે છે, તો કેટલીક મોંઘા પ્લાન આપે છે પણ વધુ ફાયદા આપે છે.
આ બાબતોનું વિશ્લેષણ કરો:
-
કવરેજ અમાઉન્ટ (Sum Assured)
-
Premium vs Benefit
-
ટર્મ્સ અને શરતો (Terms & Conditions)
-
Co-pay, Waiting Period, Exclusions જેવી બાબતો
5. પ્રીમિયમ ભરણ કરવાની સુવિધા
વાહન, આરોગ્ય કે જીવન વિમામાં પ્રીમિયમના પેમેન્ટ માટે કેટલા વિકલ્પ છે તે જોઈ લો.
અગત્યના મુદ્દા:
-
EMI કે Auto-debit સુવિધા છે કે નહીં
-
ઓનલાઈન પેમેન્ટ, UPI, Net Banking
-
દંડ વિના મફત ગ્રેસ પીરિયડ
6. IRDAI સાથે રજિસ્ટર્ડ છે કે નહીં?
IRDAI (Insurance Regulatory and Development Authority of India) એ ઈન્શ્યોરન્સ કંપનીઓના નિયંત્રણ માટેનો અધિકૃત સંસ્થા છે.
👉 જે કંપની IRDAI પાસેથી લાઈસન્સ ધરાવતી નથી, એ સાથે પોલિસી લેવી જોખમભરી છે.
તમે આ રીતે તપાસો:
-
IRDAI ની વેબસાઈટ પર કંપની લિસ્ટ તપાસો: https://irdai.gov.in
7. ગ્રાહકની ફરિયાદ ઉકેલવાની પ્રક્રિયા
જો તમારું દાવો અસ્વીકારવામાં આવે કે વિલંબ થાય તો શું કંપની પાસે યોગ્ય ફરિયાદ ઉકેલવાની વ્યવસ્થા છે?
જરૂરી મુદ્દા:
-
Ombudsman સેવા ઉપલબ્ધ છે?
-
ઓનલાઇન ફરિયાદ પોર્ટલ છે?
-
ઈમેલ અને કૉલ રિસ્પોન્સ ટાઈમ કેવો છે?
8. રિન્પ્યુઅલ સુવિધા અને લવચીકતા
કેટલી સરળતાથી પૉલિસીનું પુન:નવીનીકરણ થાય છે? શું કંપની રિમાઇન્ડર આપે છે? શું કવરેજ વધારી શકાય છે?
આ મુદ્દા તપાસો:
-
Renewal Reminder System
-
Portability (વિમાને અન્ય કંપનીમાં ફેરવી શકાય છે કે નહીં)
-
રિન્પ્યુઅલ પર નવી શરતો લાગુ પડે છે?
9. ફોન અને મોબાઈલ એપ્લિકેશન સપોર્ટ
આજના સમયમાં મોબાઈલ એપ કે વેબ પોર્ટલ દ્વારા પ્રીમિયમ ભરવો, ક્લેમ કરવા જેવા કાર્યો સરળ બન્યા છે.
તમારા માટે હિતાવહ છે જો:
-
કંપનીની મોબાઈલ એપ શરુઆતથી જ બધી માહિતી આપે
-
એપ્લિકેશનમાં કેલ્ક્યુલેટર, ક્લેમ સ્ટેટસ, પેમેન્ટ હિસ્ટ્રી ઉપલબ્ધ હોય
10. પૉલિસી બાંધકામની સરળતા
જ્યારે તમે ઈન્શ્યોરન્સ પ્લાન ખરીદો ત્યારે શું એ સરળતાથી સમજાય છે?
આ મુદ્દાઓને સમજવા પ્રયત્ન કરો:
-
ટેર્મ પૉલિસી, યૂલિપ, હેલ્થ કવર, ક્રિટિકલ ઈલનેસ – પેઇચેદા નથી?
-
ડૉક્યુમેન્ટેશન સરળ છે કે નહી?
-
તમારું દસ્તાવેજ તૈયાર કરાવવાનો આધાર મળે છે?
11. ટ્રાન્સપેરેન્સી (પારદર્શિતા)
કંપની તેમના શરતો, નિયમો અને વ્યવહારના દરેક પાસા ખુલ્લેઆમ અને સરળ ભાષામાં આપે છે કે નહીં એ તપાસવું આવશ્યક છે.
👉 છૂપી શરતો અથવા દંડ જેવી વાતો પછી તમારી માટે નુકસાનરૂપ થઈ શકે છે.
12. ગ્રાહકોના ફીડબેક અને રેટિંગ્સ
પોલિસી લેનાર લોકો શું કહે છે? તેમને શું સમસ્યાઓ આવી છે? તેમની પ્રતિસાદો વાંચવાથી તમને સાચો દ્રષ્ટિકોણ મળશે.
ક્યાં જુઓ?
-
Google Reviews
-
PolicyBazaar, BankBazaar જેવી સાઇટો
-
Mouthshut.com, Quora, Facebook Groups
13. IRDAI દ્વારા સૂચવાયેલ કંપનીઓ
IRDAI દ્વારા વર્ષવાર નવી રેટિંગ્સ અને સૂચનો આપવામાં આવે છે. તમારે IRDAI વેબસાઈટ કે મીડિયા જાહેર નોંધો વાંચવી જોઈએ.
14. બ્રોકર કે એજન્ટ શું બોલે છે ?
તમારું કામ એ છે કે તમને યોગ્ય માર્ગદર્શન મળે. એજન્ટ કે બ્રોકર માત્ર નફો માટે કોઈ કંપની ન બતાવે એ જોવું જરૂરી છે.
તમે પૂછો:
-
શું એજન્ટ પાસે IRDAI રજિસ્ટ્રેશન છે?
-
શું એજન્ટ બીજાં વિકલ્પો પણ આપે છે કે માત્ર એક કંપની?
15. કૌભાંડથી બચો (Beware of Fraud Companies)
-
ફોન કે ઇમેઇલથી પૉલિસી વેચવા ઈચ્છે તે પરથી શંકા કરવી
-
ક્યારેય OTP કે Credit Card ડિટેલ ન આપવી
-
કંપનીની ઓફિશિયલ વેબસાઈટથી ખરીદી કરો
સાચી ઈન્શ્યોરન્સ કંપની પસંદ કરવી એ આપણી ભવિષ્યની સુરક્ષા માટે અત્યંત મહત્વની છે. માત્ર ઓછું પ્રીમિયમ જોઈને પસંદગી ન કરો. ઉપર આપેલ દરેક મુદ્દાને ધ્યાનમાં લઈને, યોગ્ય કંપની પસંદ કરો જેનો તમને ભરોસો હોય અને જે તમારી જરૂરિયાત મુજબ સેવા આપે.
👉 એક સાચી પસંદગી આજે – ભવિષ્યમાં અનેક મુશ્કેલીઓથી બચાવ કરી શકે છે!