આજના ડિજિટલ યુગમાં MS Excel (એમ.એસ. એક્સેલ) એક અત્યંત ઉપયોગી સાધન છે. ડેટા મેનેજમેન્ટ, ઓફિસ વર્ક, સ્કૂલ-કોલેજ પ્રોજેક્ટ, માર્કશીટ તૈયાર કરવી કે વ્યાવસાયિક આંકડાઓ હેન્ડલ કરવા માટે Excel Filter નો ઉપયોગ થાય છે.આજના આ લેખમાં આપણે ખાસ કરીને એક્સેલમાં Filter (ફિલ્ટર) નો ઉપયોગ કઈ રીતે કરવો અને તેના Shortcut Key શું છે, તે વિગતવાર ગુજરાતી ભાષામાં સમજીએ.
Excel Filter એટલે શું?
Filter (ફિલ્ટર) એ Excel નું એવું ટૂલ છે, જેનાથી તમે મોટું ડેટા સેટ સરળતાથી ફિલ્ટર કરી શકો છો. જ્યારે તમને કોઈ વિશિષ્ટ માહિતી જોઈતી હોય, ત્યારે ફિલ્ટરનો ઉપયોગ કરીને તમે જરૂરી માહિતી જ દેખાડી શકો છો અને બાકીના ડેટાને છુપાવી શકો છો.
📍 ઉદાહરણ તરીકે:
જો તમારી પાસે 100 વિદ્યાર્થીઓના નામ અને માર્ક્સની યાદી છે અને તમને ફક્ત 50થી વધુ માર્ક્સ લાવનારા વિદ્યાર્થીઓ જોઈએ છે, તો Filter નો ઉપયોગ કરીને એ જ માહિતી જોવા માટે આખી યાદીમાંથી શોધ કરવાની જરૂર નથી.
Excel Filter વાપરવાના ફાયદા
-
વિશાળ ડેટામાંથી જરૂરી માહિતી શોધવી સહેલી
-
સમયની બચત
-
પ્રેઝન્ટેશન અને રિપોર્ટ માટે ઉપયોગી
-
ડેટાને સોર્ટ કરવા માટે સરળતા
Excel Filter Shortcut Key – એક ઝલકમાં
| કાર્ય | Shortcut Key |
|---|---|
| Filter લગાવવો | Ctrl + Shift + L |
| Dropdown ખોલવો | Alt + ↓ (Down Arrow) |
| Next Filter Move કરવો | Tab |
| Filter Clear કરવો | Alt + A + C |
| Filter Remove કરવો | ફરી Ctrl + Shift + L |
Excel Filter કેવી રીતે લગાવું ? સ્ટેપ બાય સ્ટેપ માર્ગદર્શન (Gujarati)
ચાલો હવે Excel માં Filter લગાવવાની રીત ગુજરાતી ભાષામાં સમજીએ.
સ્ટેપ 1: ડેટા સેટ તૈયાર કરો
તમારું ડેટા Excel શીટમાં હોવું જોઈએ. દરેક કોલમનું હેડર (મથાળું) હોવું જરૂરી છે.
ઉદાહરણ:
| Student Name | Subject | Marks |
|---|---|---|
| Ravi | Math | 78 |
| Ramesh | English | 45 |
| Pooja | Math | 88 |
| Seema | English | 56 |
સ્ટેપ 2: શોર્ટકટ કીથી Filter લગાવો
-
Ctrl + Shift + Lદબાવો. -
દરેક કોલમના હેડર પર છીણી જેવી
▼નિશાની દેખાશે.
સ્ટેપ 3: Filter પસંદ કરો
-
કોઈ પણ કોલમ પર
▼બટન પર ક્લિક કરો. -
હવે તમને દરેક યુનિક વૅલ્યુની યાદી દેખાશે.
-
તમે જે માહિતી જોઈતી હોય તેને સિલેક્ટ કરો અને OK દબાવો.
📌 ઉદાહરણ: જો તમે “Marks” કોલમમાં ફક્ત 50થી ઉપરના માર્ક્સવાળાને જોઈ રહ્યા છો તો:
-
Filter બટન દબાવો.
-
“Number Filters” > “Greater Than…” પસંદ કરો.
-
50 લખો.
-
OK દબાવો.
સ્ટેપ 4: Filter Remove કે Clear કરવો હોય તો?
-
Ctrl + Shift + Lફરી દબાવો – ફિલ્ટર રીમૂવ થઈ જશે. -
અથવા તો
Alt + A + Cદબાવો – ફક્ત Filter Clear થશે.
Excel Filter Advance Option (ગુજરાતીમાં)
Text Filter (લખાણ આધારિત)
-
Begins with– શરુ થતા શબ્દો માટે -
Ends with– છેલ્લે આવતા શબ્દો માટે -
Contains– શબ્દ હોય તો
📍 ઉદાહરણ: નામમાં “Ra” હોય તેવા વિદ્યાર્થીઓ શોધવા માટે:
-
Name કોલમમાં Filter > Text Filter > Contains > “Ra”
Number Filter (આંકડા આધારિત)
-
Greater Than (>), Less Than (<), Equal To (=) વગેરે
-
Between – બેઉ સંખ્યાઓ વચ્ચે હોય તેવા
📍 ઉદાહરણ: Marks કોલમમાં 60 થી 90 વચ્ચે માર્ક્સ લાવનારા માટે:
-
Filter > Number Filter > Between > 60 અને 90
Date Filter (તારીખ આધારિત)
-
Before, After, Between, Today, Last Week વગેરે
📍 ઉદાહરણ: તારીખ 1 જાન્યુઆરી પછીના એન્ટ્રી માટે:
-
Filter > Date Filter > After > 01/01/2025
Excel Filter Example For Practice
તમારા અભ્યાસ માટે અહીં એક નમૂનો ડેટા શીટ છે:
| Name | Department | Salary | Join Date |
|---|---|---|---|
| Nidhi | HR | 25000 | 12/05/2023 |
| Amit | Sales | 30000 | 25/06/2022 |
| Sejal | HR | 26000 | 15/03/2024 |
| Krunal | IT | 40000 | 10/01/2025 |
પ્રેક્ટિસ માટે પ્રશ્નો:
-
ફક્ત HR ડિપાર્ટમેન્ટના લોકો બતાવો.
-
26000 થી વધુ પગારવાળાઓને ફિલ્ટર કરો.
-
2023 પછી જોડાયેલા કર્મચારીઓને શોધો.
Filter ને લઈને ટિપ્સ અને ટ્રિક્સ
-
હંમેશા કોલમના હેડર આપો, નહિ તો Filter યોગ્ય રીતે લાગશે નહીં.
-
Filter લગાવ્યા પછી ડ્રોપડાઉન બટન પરથી જ Clear/Customize કરો.
-
એકથી વધુ કોલમમાં એક સાથે Filter લગાવી શકો છો.
FAQs – Excel Filter Shortcut Key Gujarati
Q1: Excel માં Filter લગાવવા માટે કઈ કી દબાવવી?
Ans: Ctrl + Shift + L થી Filter લગાવવો કે દૂર કરવો સરળ છે.
Q2: Filter Clear અને Remove વચ્ચે શું ફરક છે?
Ans:
-
Clear: Filter તો રહેશે પણ દરેક વેલ્યુ ફરીથી બતાવશે.
-
Remove: Filter ટૂલ જ દૂર થઈ જશે.
Q3: Filter Dropdown ખોલવા માટે કઈ Shortcut Key છે?
Ans: Alt + ↓ (Alt Key અને Down Arrow Key સાથે)
Q4: Excel 2007 અને Excel 365 માં Filter શોર્ટકટ અલગ છે?
Ans: નહીં, લગભગ તમામ વર્ઝન માટે Ctrl + Shift + L કામ કરે છે.
Q5: Filter Excel Mobile Version માં કેવી રીતે કામ કરે છે?
Ans: Mobile version માં Filter માટે ટચ આધારિત વિકલ્પ છે, પરંતુ શોર્ટકટ કી નહીં હોય.
Excel માં Filter નો યોગ્ય ઉપયોગ તમારા ડેટા મેનેજમેન્ટના કાર્યને ખૂબ સરળ બનાવી શકે છે. ખાસ કરીને જ્યારે ટાઈમ બચાવવો હોય અને ચોક્કસ માહિતી પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવું હોય ત્યારે Filter એક અદભૂત ટૂલ છે.
👉 આજે જ આ Shortcut Key Ctrl + Shift + L અજમાવો અને Excel માં તમારી કાર્યક્ષમતા વધારવાનો આરંભ કરો.